ಲಂಕೇಶ್, ವಡ್ಡರ್ಸೆ, ಉಮಾಪತಿ...

by Nataraj Huliyar

ಅಧ್ಯಾಪಕಿಯೊಬ್ಬರು ಈ ಕಾಲದ ಜಾತಿ ಜನಗಣತಿಯ ಗೊಂದಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಳಕಳಿಯಿಂದಲೇ ಪ್ರಶ್ನೆಯೆತ್ತಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಬರೆಯಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದವನಿಗೆ ನಲವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕೆಳಗೆ ‘ಲಂಕೇಶ್ ಪತ್ರಿಕೆ’ಯ ಕಛೇರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಹುಡುಗರ ಜೊತೆಗೆ ಲಂಕೇಶರ ಮಾತುಕತೆ ನೆನಪಾಯಿತು. ಮೀಸಲಾತಿ ವಿರೋಧಿಸಿ ಚಳುವಳಿ ಮಾಡಲು ಹೊರಟಿದ್ದ ಆ ಮೇಲುಜಾತಿಯ ಹುಡುಗರು ಜಾತಿ ಹಾಗೂ ಮೀಸಲಾತಿ ಕುರಿತ ತಮ್ಮ ಗೊಂದಲ ಹಾಗೂ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಲಂಕೇಶರೆದುರು ಇಟ್ಟರು. ಲಂಕೇಶ್ ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕುತ್ತಾ, ‘ಮೀಸಲಾತಿ ವಿರೋಧಿ ಹುಡುಗರೊಂದಿಗೆ’ ಎಂಬ ‘ಸಾಕ್ರೆಟೀಸ್ ಡಯಲಾಗ್’ ಮಾದರಿಯ ಟೀಕೆಟಿಪ್ಪಣಿ ಬರೆದರು. 

ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಕಟಿಸಿರುವ ‘ದ ಸೋರ್ ಮ್ಯಾಂಗೋ ಟ್ರೀ’ ಎಂಬ ಲಂಕೇಶರ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಬರಹಗಳ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದಗಳ ಸಂಕಲನಕ್ಕಾಗಿ  ಅನುವಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ‘ಅನುವಾದವೆಂದರೆ ನಿಕಟ ಓದು’ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ಮತ್ತೆ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರತೊಡಗಿತು. ಲಂಕೇಶರ ಬರಹದ ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಧ್ವನಿ, ಹುಡುಗರಿಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿ ಹೇಳುವ ರೀತಿಗಳು ಇವತ್ತಿಗೂ ಜಾತಿ, ಮೀಸಲಾತಿ ಕುರಿತು ಇದೇ ರೆಡಿಮೇಡ್ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಹಬ್ಬಿಸುವವರ ಕಣ್ತೆರೆಸುವಂತಿವೆ. ಆ ಮಾತುಕತೆಯ ಮುಖ್ಯ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು:

ಆ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬ ಲಂಕೇಶರನ್ನು ಕೇಳಿದ: ‘ನಮ್ಮದು ಜಾತ್ಯತೀತ ಸಮಾಜ. ಸೆಕ್ಯುಲರಿಸಮ್ಮನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವುದು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರದ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಎಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮೇಲೆ, ಉದ್ಯೋಗ ಬಯಸುವ ಯುವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಮೇಲೆ ಜಾತಿಯ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕುವುದು, ಜಾತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅವರನ್ನು ಹಿಂದೆ ತಳ್ಳುವುದು ಸರಿಯೆ? ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳಾದ ನಿಮ್ಮಂಥವರು ಮಾತೆತ್ತಿದರೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮೇಲ್ಜಾತಿಯವರು ಕೆಳಜಾತಿಯವರನ್ನು ತುಳಿದ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನೇ ನೀಡುತ್ತೀರಿ. ಹಾಗೆ ಎಂದೋ ಆದ ಅನ್ಯಾಯ, ಶೋಷಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈಗಿನ ಜನಾಂಗವನ್ನು ಏಕೆ ನಾಶಮಾಡಬೇಕು?’  

ಲಂಕೇಶ್ ಹೇಳಿದರು: ‘ಜಾತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೂ ನಡೆಯಕೂಡದು...ಸರಿ. ಆದರೆ ಏನಾಗಿದೆ ಅಂದರೆ, ಒಂದೂರಲ್ಲಿ ಹರಿಜನ ಕೇರಿ, ಅಗಸರ ಕೇರಿ, ಬ್ಯಾಡರ ಕೇರಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ನಿಮ್ಮ ಹಿರಿಯರು ನಿಮ್ಮನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಉಚಿತ ಅಥವಾ ಅನುಚಿತ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ಲಿಗೆ ಸೇರಿಸುವುದನ್ನೊಳಗೊಂಡು ನಿಮ್ಮ ಮದುವೆ, ಮುಂಜಿ, ಸತ್ಯನಾರಾಯಣಪೂಜೆ, ಬಸವಜಯಂತಿಯವರೆಗೆ ಜಾತೀಯತೆ ಹಬ್ಬಿದೆ. ಇವತ್ತಿಗೂ ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ತೊಂಭತ್ತೊಂಬತ್ತು ಭಾಗ ಜನಕ್ಕೆ ಸ್ವಜಾತಿಯಲ್ಲೇ ಮದುವೆ, ಸ್ವಂತ ಜಾತಿಯವರ ಜೊತೆಗೇ ಇವರ ಒಡನಾಟ. ಈ ಸಂಬಂಧ ಮತ್ತು ಒಡನಾಟಗಳು ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹಬ್ಬಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಯೋಚಿಸಿ. ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ರಂಗ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಂಗ, ವಿದ್ಯಾರಂಗವನ್ನು ಆವರಿಸಿದೆ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಖಾಸಗಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಜನ ಹರಿಜನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಅಧ್ಯಾಪಕರಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಿ. ಇದೆಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ವಿದ್ಯೆ ಎನ್ನುವುದು ಜನರಲ್ಲಿ ಹೂಡಿದ ಸಂಪತ್ತು ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವುದನ್ನು ಈ ಸಮಾಜ ಕಲಿಯಬೇಕಾಗಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಹುಡುಗ, ಒಬ್ಬ ಲಿಂಗಾಯತರ, ಜೈನರ, ವೈಶ್ಯರ ಹುಡುಗ ವಿದ್ಯಾವಂತನಾಗಲು ಸಮಾಜ ಎಷ್ಟು ಹಣ ಹೂಡಿತು? ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ಎಂಭತ್ತು ಭಾಗ, ಲಿಂಗಾಯತರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ಐವತ್ತು ಭಾಗ ಜನರು ವಿದ್ಯಾವಂತರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಅಂದರೆ ಅವರನ್ನು ವಿದ್ಯಾವಂತರನ್ನಾಗಿಸಲು ಸಮಾಜ ಅಪಾರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ವ್ಯಯ ಮಾಡಿದೆ. ಹರಿಜನರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾಗ, ಬೇಡರಲ್ಲಿ ಒಂದೂವರೆ ಭಾಗ ವಿದ್ಯಾವಂತರಿದ್ದರೆ ಅಷ್ಟೇ ಕಡಿಮೆ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾಜ ಅವರಲ್ಲಿ ಹೂಡಿದೆ ಎಂದಂತಾಯಿತು. ಇದು ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ನೋಡಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ಮಾತಲ್ಲ; ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಣ ವಿದ್ಯಾವಂತ, ಅವಿದ್ಯಾವಂತ ಜನರನ್ನು ನೋಡಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವ ಮಾತು.’

ಈ ಮಾತಿನ ನಡುವೆ ‘ಮೀಸಲಾತಿಯ ಗುಂಪಿನ ಹಲವಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಅಂಕ ತೆಗೆದು ಇತರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ’ ಬಗ್ಗೆ ಇತರ ಜಾತಿಗಳವರ ಕಣ್ಣುರಿ ಕಂಡು ಲಂಕೇಶ್ ಹೇಳಿದರು: ‘ಅವರು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡ ನೀವು ಸಹಿಸಲಾರಿರಿ.’ 

ಆಗ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬ ಕೇಳಿದ ಇನ್ನೊಂದು ರೆಡಿಮೇಡ್ ಪ್ರಶ್ನೆ: ‘ಶೇಕಡ ತೊಂಭತ್ತೈದು ಅಂಕ ತೆಗೆದ ಒಬ್ಬನನ್ನು ಹಿಂದುಳಿದ, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗದ ಐವತ್ತೈದು ಅಂಕದ ಹುಡುಗ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುವಂತಾದರೆ ಹೇಗೆ? ಗಾಢ ಪ್ರತಿಭೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಅಂಕ ತೆಗೆದು ತೇರ್ಗಡೆಯಾದವನನ್ನು ನೇಮಿಸುವುದು ಸರಿಯೆ? ಸೇತುವೆ, ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಲು ದಡ್ಡನಾದ ಇಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸುವುದು, ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಲು ಅರ್ಹನಲ್ಲದವನನ್ನು ನೇಮಿಸುವುದು ಅಪಾಯಕಾರಿಯಲ್ಲವೆ?’

‘ಇದೇ ಮಾತನ್ನು ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕೆಳಗೆ ಎಲ್ಲ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಲಿಂಗಾಯತರನ್ನೊಳಗೊಂಡು ಎಲ್ಲ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು’ ಎಂಬುದನ್ನು ಆ ಹುಡುಗರಿಗೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತಾ ಲಂಕೇಶ್ ಹೇಳಿದರು: ‘ಈಗ ನೀವೆಲ್ಲ ಹಿಂದುಳಿದ, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇದನ್ನೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೀರಿ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು, ಆತಂಕಗಳನ್ನು ತೋರುತ್ತದೆ. ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಬೇಕಾದವರು ಮಾಂಸವನ್ನು ಕೊಯ್ದು ಅನುಭವವುಳ್ಳ ಜನ ಮಾತ್ರ ಅಂದರೆ ನೀವೇನು ಹೇಳುತ್ತೀರಿ? ಸೇತುವೆ, ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಬೇಕಾದವರು ಮಣ್ಣು, ಕಲ್ಲು, ಸಿಮೆಂಟನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ, ಹೊತ್ತ ಜನಾಂಗದಿಂದ ಬಂದವರು ಮಾತ್ರ ಅಂದರೆ ನೀವೇನು ಹೇಳುತ್ತೀರಿ? ಇಂಥ ಜಾಣತನದ ವಾದಗಳಿಗೆ ಇಳಿಯುವುದು ಬೇಡ. ಈಗ ಇರುವ ಸ್ಥಿತಿ ಏನೆಂದರೆ, ವಿದ್ಯೆಯ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಲಾಭ ಪಡೆದ ಜನಾಂಗದಿಂದ ಬಂದವ ತೊಂಭತ್ತೈದು ಅಂಕ ತೆಗೆಯುವುದು ಎಷ್ಟು ಅದ್ಭುತವೋ ಯಾವುದೇ ಅಕ್ಷರ, ಆಸ್ತಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಲ್ಲದವ ಐವತ್ತೈದು ಅಂಕ ತೆಗೆಯುವುದು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಅದ್ಭುತ. ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ತೊಂಭತ್ತೈದು ಅಂಕ ತೆಗೆದವನಿಗೆ ಆತನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವನ ಗುಂಪಿನ ಪರಿಚಿತರು, ವಿದೇಶದಲ್ಲಿರುವವರು, ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವವರು ನೆರವಾಗಿ ಒಂದು ನೆಲೆ ನೀಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಎಂಬುದಾದರೂ ಇರುತ್ತದೆ.’ 

ಈ ಮಾತುಕತೆಯ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಲಂಕೇಶರು ವಾದದ ಧಾಟಿ ಬಿಟ್ಟು, ದಲಿತ, ಹಿಂದುಳಿದವರ ಬದುಕಿನ ವಾಸ್ತವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಆ ಹುಡುಗರ ಎದೆಗಿಳಿಯುವಂತೆ ತೆರೆದಿಟ್ಟರು: ‘ಈ ನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಕೋಟ್ಯಾಂತರ ಹರಿಜನರು, ಹಿಂದುಳಿದವರಿಗೆ ಹಿಂದುಗಡೆಯೂ ಕತ್ತಲು, ಮುಂದುಗಡೆಯೂ ಕತ್ತಲು.  ಇಡೀ ಹಿಂದುಳಿದ ಜನಾಂಗದ ವಿದ್ಯೆಯೇ ಕೇವಲ ಶೇಕಡ ಮೂರು, ನಾಲ್ಕು ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವರಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತರು, ಸವಲತ್ತುಳ್ಳವರು ಎಷ್ಟು ಜನ? ನಿಮಗೇನಾದರೂ ಹರಿಜನರ ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿ, ವಿದ್ಯೆಯ ಖಚಿತ ಕಲ್ಪನೆಯಾದರೂ ಇದೆಯೆ? ಅವರ ದುರಂತದ ಪರಿವೆ ಇದೆಯೆ?’

ಅಂಬೇಡ್ಕರ್, ಲೋಹಿಯಾ ಜಾತಿಪದ್ಧತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಣಿಸಿದ ಕಠೋರ ಸತ್ಯಗಳು, ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಮನವೊಲಿಸುವ ಧ್ವನಿ ಎಲ್ಲವೂ ಬೆರೆತಿರುವ ಲಂಕೇಶರ ಮಾತುಗಳು ಮೀಸಲಾತಿ ವಿರೋಧಿ ಹುಡುಗರಲ್ಲಿ ಕೊನೇ ಪಕ್ಷ ಆತ್ಮಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನಾದರೂ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿರಬಹುದು ಎಂದು ಊಹಿಸುವೆ. 

‘ಹಾಗಾದರೆ ನಾವೀಗ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಹೇಳಿ’ ಅಂದರು ಹುಡುಗರು.

ಲಂಕೇಶ್ ಹೇಳಿದರು: ‘ನನ್ನ ದುಃಖವೇನೆಂದರೆ, ನಿಮ್ಮಂಥ ಹುಡುಗರನ್ನು ವಿದ್ಯೆ, ಉದ್ಯೋಗದ ಬರ ಕಾಡುವಂಥ ಕಾಲ ಬಂದಿರುವುದು; ನೀವೆಲ್ಲ ಹೀಗೆ ಅನಗತ್ಯ ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೋಪಗೊಳ್ಳುವಂಥ ದುರಂತ ಈ ನಾಡಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಟಾಗಿರುವುದು. ಎಲ್ಲೋ ಸಾವಿರ ಜನ ಹರಿಜನ, ಗಿರಿಜನ, ಹಿಂದುಳಿದವರು ಸರ್ಕಾರಿ ಆಫೀಸು, ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ; ಲಕ್ಷಾಂತರ ಇತರರು ಇತರ ಆಫೀಸುಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ನಿಮ್ಮಂಥ ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಹುಡುಗರು ಸತ್ಯವನ್ನು ಕಾಣಲಾರದೆ ಕೇವಲ ವಾದದ ಮೂಲಕ ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ಮನಸ್ಥಿತಿಗೆ, ಬದುಕಿಗೆ ಅಣಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದೀರಿ. ಇವತ್ತಿಗೂ ಈ ನಾಡು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಜಾತೀಯತೆ, ಸಣ್ಣತನದಿಂದ ಪತನದ ಹಾದಿಯನ್ನೇ ತುಳಿಯುತ್ತಿದೆ. ಹರೆಯದ ಹುಡುಗರಾದ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಿಗೂ ಇವತ್ತಿಗೂ ನಿಮ್ಮೂರಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಹರಿಜನರಿಗೆ, ಮೇಲ್ಜಾತಿಯವರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬಾವಿಗಳಿವೆ ಎಂಬುದು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಸಾವಿರಾರು ಹಳ್ಳಿಗಳ ಹರಿಜನ, ಗಿರಿಜನರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯೆ, ಉದ್ಯೋಗದ ಕಲ್ಪನೆಯಾಗಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಇರುವ ಸವಲತ್ತುಗಳಾಗಲಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಕೂಡ ಹರಿಜನರ ಹುಡುಗರು ಹಿಂಜರಿವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇದೆ. ಈ ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾಗುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಚಳವಳಿ ನಡೆಯಬೇಕು...ತಕ್ಷಣದ ಕೋಪ, ನಿರಾಶೆಯಿಂದ ಯಾವನೂ ಯಾವುದೇ ತೀರ್ಮಾನ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಕೂಡದು…  ನಮ್ಮ ಜನಕ್ಕೆ - ಪೂರ್ತಿ ಜನ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ - ಸಣ್ಣತನದಿಂದ, ನೀಚ ಕೆಲಸದಿಂದ ಬರುವ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಲಾಭಕ್ಕಿಂತ ಅವರ ಮಾನವೀಯ, ಆತ್ಮ ಪರಿಶುದ್ಧಿಯ ಕ್ರಮದಿಂದ ಬರುವ ಜೀವನವಿಧಾನವೇ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇದು ಬಸವಣ್ಣ ಬದುಕಿದ ನಾಡು ಎಂಬುದನ್ನು ಮರೆಯದಿರೋಣ.’

೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಲಂಕೇಶರ ಟೀಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಎರಡು ಮೂರು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೆ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾದ ರೀತಿ ಕುರಿತು, ಮೀಸಲಾತಿಯಿಂದ ದಕ್ಕುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಕುರಿತು ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್, ಲೋಹಿಯಾ ಲಂಕೇಶರಿಗಿಂತ ವಿಸ್ತೃತ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತು ಮಾತಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ; ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ‘ಜಾತಿ ವಿನಾಶ’, ಲೋಹಿಯಾರ ‘ಜಾತಿ ಪದ್ಧತಿ’ ಥರದ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳನ್ನು ನಾವು ದಣಿಯದೆ ಹಬ್ಬಿಸುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮೇಲುಜಾತಿಯ ಹುಡುಗ ಹುಡುಗಿಯರ ಪೂರ್ವಗ್ರಹಗಳು; ದಮನಿತ ಜಾತಿಗಳ ಹುಡುಗ, ಹುಡುಗಿಯರ ಗೊಂದಲ, ಕೀಳರಿಮೆಗಳು ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಿತ್ಯ ಚದುರಿಸುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.  ನಾವೆಲ್ಲ ‘ಮೇಷ್ಟ್ರು’ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದ ಲಂಕೇಶರ ಧಾಟಿಯಲ್ಲಿ ಹುಡುಗರ ತಳಮಳ, ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ವ್ಯವಧಾನದಿಂದ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ, ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನ ಕೊಳೆ ತೊಳೆಯುವ ಕೆಲಸ  ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ; ಅದರಲ್ಲೂ ಪತ್ರಕರ್ತರು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣಕಾರರು, ಮೇಡಂಗಳು, ಮೇಷ್ಟ್ರುಗಳು ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ದಣಿವರಿಯದೆ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಮೇಲಿನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ದಿನ ಗೆಳೆಯ ಡಿ. ಉಮಾಪತಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ‘ವಡ್ಡರ್ಸೆ ರಘುರಾಮಶೆಟ್ಟಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ’ ಬಂದ ವರದಿ ಓದಿದೆ. ಲಂಕೇಶ್, ವಡ್ಡರ್ಸೆ, ಉಮಾಪತಿ… ಹೀಗೆ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕೊಂಡಿ ಕಳಚದೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಲೇ ಇರುವ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸೀವ್ ಪರಂಪರೆಯ ಒಂದು ಮಹತ್ತರ ಧಾರೆ ನನ್ನೆದುರು ಮೂಡತೊಡಗಿತು. ವಡ್ಡರ್ಸೆ ರಘುರಾಮಶೆಟ್ಟರು ದಶಕಗಳ ಕೆಳಗೆ ‘ಮುಂಗಾರು’ ಪತ್ರಿಕೆ ಮಾಡಿ, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳು, ದಲಿತರು, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಪರ ನಿಲ್ಲಬಲ್ಲ ಗಟ್ಟಿ ಪತ್ರಕರ್ತರನ್ನು, ಓದುಗ ಓದುಗಿಯರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ವಡ್ಡರ್ಸೆಯಂಥವರು ಬಿತ್ತಿದ ಸಮಾಜವಾದಿ ಚಿಂತನೆ, ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಪರ ಚಿಂತನೆಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆಯ ದನಿಗಳಾಗಿ ಹಬ್ಬುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಗತಿಪರ ಚರಿತ್ರೆ ಖಚಿತವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.  ಇಂಥ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮಾದರಿ ವಿಭಿನ್ನ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರುವ ಉಮಾಪತಿ ಥರದ ಹಲವರಲ್ಲೂ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. 

ಮೂವತ್ತೇಳು ವರ್ಷಗಳ ಕೆಳಗೆ ಸಂಜೆ ಏಳು ಗಂಟೆಯ ಸುಮಾರಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ‘ಕನ್ನಡಪ್ರಭ’ ಕಛೇರಿಯ ಒಂದನೇ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಟೇಬಲ್ಲಿನ ಎದುರು ಕೂತ ಉಮಾಪತಿಯವರನ್ನು ಮೊದಲ ಸಲ ಕಂಡ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಅವತ್ತು ಮೈಕೇಲೇಂಜಲೋ ಕಡೆದ ಕಪ್ಪು ಶಿಲೆಯ ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಒಡಮೂಡಿದ್ದ ಗಟ್ಟಿ ಯೋಧನಂತೆ ಕಂಡಿದ್ದ ಉಮಾಪತಿ ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳ ಕೆಳಗೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಾಗಲೂ ಹಾಗೇ ಕಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಎರಡೂ ಭೇಟಿಗಳ ನಡುವೆ, ಅನಂತರದ ಮಾತುಕತೆಗಳಲ್ಲಿ, ಬರೆದ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಉಮಾಪತಿಯವರನ್ನು ಕಂಡಿರುವೆ: ಕಾಳಜಿ-ಕೋಪ-ಖಚಿತ ನೈತಿಕನಿಲುವು ಬೆರೆತ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಒಂದೇ ಎಂಬಂತೆ ಒಡಮೂಡುತ್ತಲೇ ಇರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿರುವೆ. 

ದನಿಯಲ್ಲದವರ ಜೊತೆ ನಿಂತು, ಕೋಮುವಾದ-ಜಾತಿವಾದ-ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಗಳ ದುಷ್ಟತನಗಳನ್ನು ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುವ ಡಿ. ಉಮಾಪತಿ ವಡ್ಡರ್ಸೆಯವರ ಹೆಸರಿನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಅರ್ಹ ಲೇಖಕ ಎಂಬುದನ್ನು ನನ್ನಂತೆಯೇ ಮನಸಾರೆ ಹೇಳಬಲ್ಲ ಜನ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಹಲವರಿದ್ದಾರೆ. ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯೊಂದು ಹೊರಿಸಿದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಗೆಳೆಯ ಉಮಾಪತಿಯವರ ಬರಹಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಗಾಢ ಹಾಗೂ ಜೀವಂತವಾಗಿಸಲಿ. ಲಂಕೇಶ್, ವಡ್ಡರ್ಸೆ ಥರದವರ ಪರಂಪರೆ ಉಮಾಪತಿಯವರಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಅವರು ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಕಾಲದ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸೀವ್ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ ‘ಈದಿನ.ಕಾಂ’ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಖರವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿರಲಿ.